ارسباران
اَرَسباران ناحیه کوهستانی وسیعی است در شمال استان آذربایجان شرقی، که از شمال کوه قوشا داغ در جنوب اهر تا رود ارس گسترده است. ارسباران در شرق با شهرستان مشگینشهر و مغان، در جنوب با شهرستان سراب، و در غرب با شهرستان تبریز و شهرستان مرند هممرز است. در سال ۱۹۷۶، یونسکو ۷۲٬۴۶۰ هکتار از اراضی منطقه را به عنوان ذخیرهگاه زیستکره ثبت کرد. توصیف کلی یونسکو به این قرار است، این ذخیرهگاه زیستکره در کوهستانهای قفقازی ایران نزدیک مرز کشور با جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار دارد. ناحیه، با قرار گرفتن در بین مناطق خزری، قفقازی و مدیترانهای، کوههایی تا ارتفاع ۲۲۰۱ متر، علفزارهای آلپی، دشتهای نیمهخشک، مراتع و جنگلها، رودها و چشمهها را شامل شدهاست. ارسباران محل زیست حدود ۲۳٬۵۰۰ کوچنشین است که عموماً در مناطق بین شهری ناحیه زندگی میکنند.
«سباران»، «قره داغ»، «آرازبار» و «قراچه داغ»، نامهای منطقهای کوهستانی و جنگلی در بخش شمالی استان آذربایجان شرقی است که میتوان آن را در گروه برترین مقاصد گردشگری طبیعی در کشور قرار داد.
ارسباران در حال حاضر بهعنوان پارک ملی شناخته میشود و تنوع جانوری زیادی نیز در آن وجود دارد. اما باید توجه داشت که این منطقه بهدلیل شکنندگی و چشماندازهای بکر در سال ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲ بهعنوان منطقه ممنوعه و سپس منطقه حفاظتشده، تحت حفاظت و نظارت اعلام شد. ۲۲۰ گونه پرنده، ۳۸ گونه خزنده، ۵ گونه دوزیست، ۴۸ گونه پستاندار و ۲۲ گونه ماهی در این منطقه زندگی میکنند که از پستانداران جنگل ارسباران میتوان به کَل، بز، گراز، خرس قهوهای، وشق (سیاهگوش) و پلنگ اشاره کرد. مرغ قفقازی سیاه یا همان قره خروس قفقازی، کبک، دراج، قرقاول، پرندگان شکاری مختلف و تعداد بیشماری پرنده آبزی و خشکیزی از جمله پرندگان این منطقه هستند. یکی از اصلیترین ماموریتهای پارک ملی ارسباران حفاظت و احیای نسل مارال (نوعی آهو) است. در همین جهت چندی پیش ۷ راس مارال از پارک ملی گلستان بهاین منطقه انتقال یافت و در زمینی بهوسعت هفت هکتار در مرکز تحقیقاتی اینالو رها شدند.
نام | منطقه محافظت شده ارسباران |
محل قرارگیری | آذربایجان شرقی |
نوع محدوده | طبیعی، جنگل |
تاریخ ثبت به عنوان ذخیرهگاه زیست کرده در یونسکو | 1976 |
نام های دیگر | سباران، قره داغ، آرازبار و قراچه داغ |
گونه های پستانداران | کَل، بز، گراز، خرس قهوهای، وشق (سیاهگوش) و پلنگ |
گونه های پرندگان | مرغ قفقازی سیاه یا همان قره خروس قفقازی، کبک، دراج، قرقاول و… |
موقعیت قرارگیری | ۳۸°۵۴′۲۹″ شمالی ۴۶°۵۱′۵۴″ شرقی |